عصیانگر (قسمت اول)
کلمه ی شیطان از ماده ی « شطن» به معنی «پست و خبیث» است و شیطان به موجود سرکشی گفته می شود که یا انسان است یا جن یا جنبندگان دیگر، و به معنی روح شریر و دور از حق، نیز آمده است.
باید توجه داشت که شیطان یک اسم عام (جنس) است و به هر موجود موذی و منحرف کننده و طاغی چه انسان و چه غیر انسان اطلاق می شود . ولی ابلیس اسم خاص می باشد.
درباره ی اینکه چهره ی واقعی شیطان چگونه است نظر های زیادی وجود دارد. به نقل از دایرة المعارف بزرگ اسلامی شیطان این گونه است:
« ابلیس هنگام هبوط به زمین هیاتی شگفت داشت. گفته اند: یک چشم بود دستاری که دنباله ی آن به چانه اش هم نمی رسید بر سر داشت، و یک چکمه بیشتر به پایش نبود.
ابلیس در عالم خارج گاهی بصورت انسان ظاهر می شود و با اشخاص سخن می گوید، و مانند سنگ، خوک ظاهر می شود. اما جولانگاه او بیشتر نهاد آدمی و قلب و نفس انسان میدان عمل و قلمرو قدرت اوست. همچون خون که در رگها جاری است، ابلیس سراسر وجود آدمی را فرا می گیرد و بر نفس که جامع و شامل جمیع قوای زندگی است غالب می شود.
آفرینش شیطان چگونه بوده است؟
امام صادق (ع) در این باره فرمود:
« پس از آنکه خداوند متعال نار سموم که آتشی بدون دود و حرارت (شعله ی رخشنده) بود را خلق کرد از آن مارج را آفرید. سپس برای مارج همسری به اسم مارجه آفرید. ابلیس و فرزندان زیادی از طایفه ی جن از این دو نفر متولد شده اند. ابلیس نیز با زنی بنام « لهیا» از طایفه ی جن ازدواج کرد. نسل شیطان از اینها زیاد شد و به شکلهای گوناگون در همه جا پراکنده شدند و در اطراف زمین منزل گرفتند. بطوری که در بیابانها، جنگلها، راه ها، مجاری نهرها، و محل نگهداری حیوانات سکونت دارند.2
پی نوشت:
1- دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
2- ابلیس نامه
منبع: کتاب عصیانگر- عباسعلی کامرانبیان